Masowe, bezpłatne badania skierowane do kobiet to cytologia i mammografia. Mężczyźni przede wszystkim narażeni są na powstanie nowotworu gruczołu krokowego. Zarówno jedni jak i drudzy powinni dodatkowo poddać się badaniom jelita grubego.
W ramach poprawy zdrowia kobiet od 2005 roku realizowany jest program badań cytologicznych, będący częścią Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. W jego ramach kobiety w wieku 26 – 59 lat mają prawo do bezpłatnej cytologii raz na trzy lata. Celem programu jest zmniejszenie częstości zachorowań na raka szyjki macicy.
Do kobiet po 40 roku życia adresowana jest mammografia. czyli radiologiczna metoda badania sutka ( gruczołu piersiowego). Badanie jest cennym sposobem wykrycia raka piersi oraz innych nieprawidłowości. Tym bardziej, że w przypadku tej metody jest skuteczność oceniana jest w 80 – 90 %.
Mężczyźni, badania profilaktyczne rozpocząć powinni po ukończeniu 50 roku życia. W przypadku dużego ryzyka zachorowania już po 40. Po przekroczeniu tego wieku panowie poddać się badaniu gruczołu krokowego.
Badanie to polega na zbadaniu poziomu PSA surowicy we krwi oraz gruczołu krokowego. W przypadku uzyskania pozytywnych wyników badań należy wykonać badanie przezodbytnicze USG oraz biopsję igłową.
Do ogółu społeczeństwa kieruje się badania przesiewowe w celu szybkiego wykrycia raka jelita grubego. Na zachorowanie szczególnie narażone są te osoby, które ukończyły 40 rok życia i nalezą do grupy wysokiego ryzyka.
Takie osoby to przede wszystkim wszyscy ci, którzy chorują na zapalenie wrzodziejące jelita grubego, polipy kosmkowe, polipowatośc rodzinną oraz osoby chorujące wcześniej na raka jelita grubego, piersi bądź osoby, których chory byli najbliżsi krewni.
Ponadto Europejski Kodeks Walki z Rakiem zaleca stosowanie się do poniższych przykazów:
1. Jeśli palisz, nie pal. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących.
2. Wystrzegaj się otyłości.
3. Staraj się codziennie ćwiczyć fizycznie.
4. Jedz więcej warzyw i owoców a mniej tłuszczów zwierzęcych.
5. Jeśli pijesz alkohol, ogranicz jego spożycie.
6. Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce.
7. Unikaj narażenia na czynniki i substancje rakotwórcze.
8. Zaszczep się przeciwko wirusowym zapaleniom wątroby typu B. Wirus może prowadzić do raka wątroby i wywoływać raka szyjki macicy.
Należy pamiętać, że uczestnictwo w badaniach profilaktycznych umożliwia szybkie wykrycie rodzaju niepokojących zmian oraz daje większe możliwości wyleczenia.
