Wnioski, jakie powstały po analizie wyników ankiet, wyraźnie pokazują pedagogom i psychologom, nad czym należy popracować w przyszłym roku szkolnym.
- Wyraźnie widać potrzebę uczenia dorosłych. Ich umiejętności wychowawcze kształcą w dzieciach model rozwiązywania konfliktów, który będzie towarzyszył im przez całe życie – mówi Teresa Rudzińska, Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Powiatowym Centrum Edukacji i Kształcenia Kadr, pomysłodawczyni badań. – Współpracujący z nami pedagodzy zgodnie podkreślają potrzebę doskonalenia się nauczycieli, wychowawców i rodziców.
Badanie przeprowadzono w 36 szkołach znajdujących się na terenie powiatu bolesławieckiego. Uczestniczyło w nich 5417 respondentów, którzy odpowiedzieli na pytania ułożone przez pedagogów. Pytano w nich o to, na ile respondenci dostrzegają problem agresji lub przemocy; gdzie najczęściej można je zaobserwować, czy sami doświadczyli przemocy w domu, szkole bądź ze strony rówieśników i czy stosują przemoc bądź agresję wobec innych osób. Pytano także o to, do kogo uczeń zwróciłby się o pomoc, będąc ofiarą, i co ma największy wpływ na powstawanie zjawiska.
Dzięki ankiecie powstał ogólny obraz zjawiska widzianego lub doświadczanego przez dzieci i młodzież uczącą się w szkołach znajdujących się na terenie powiatu. Ponad 30% z nich uważa przemoc za zjawisko nasilające się. Z zachowaniami agresywnymi na szkolnych przerwach najczęściej spotykają się uczniowie podstawówek (44,2%). Z kolei ich starsi koledzy ze szkół ponadgimnazjalnych spotykają się z agresją znacznie częściej na ulicy (38,7%). Około 38% dzieci i młodzieży deklaruje, że nie spotkało się z przemocą wcale; pozostali podają, że najczęstszą formą przemocy jest ta stosowana przez rówieśników – 45%. Przemoc domowa stanowi 14% przypadków. Zdecydowana większość ankietowanych, bo blisko 75%, spotyka się z przemocą rówieśniczą, która najczęściej jest przemocą słowną – wyzwiskami i plotkami (60%). Sporo, bo aż 37% uczniów, stosuje przemoc wobec kolegów. Niepokojący jest także wskaźnik doświadczanej agresji i przemocy ze strony nauczycieli i innych dorosłych ze szkoły – w sumie ok. 16% odpowiedzi.
W ankiecie pytano także o to „do kogo zwróciłbyś się, będąc ofiarą przemocy?” uczniowie szkół podstawowych zdecydowanie wskazywali na rodziców, następnie wychowawcę lub inną zaufaną osobę. Gimnazjaliści również podali na pierwszym miejscu rodziców jako osoby, którym mogliby zwierzyć się z problemów. Po nich następnymi osobami, które mogłyby pomóc gimnazjaliście, byli przyjaciele i pedagodzy. Dopiero w szkołach ponadgimnazjalnych rodzice wymieniani są na drugim miejscu. Na pierwszym pojawia się zaufana osoba, a na trzecim kolega/rówieśnik.
W zadaniach wskazanych do realizacji na pierwszym miejscu znajduje się edukacja rodziców poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych prowadzonych w szkołach i poradni psychologicznej. Specjaliści wskazują także na konieczność rozwijania umiejętności nauczycieli w zakresie pracy z dzieckiem sprawiającym trudności wychowawcze. Zmniejszeniu zjawiska przemocy i nietolerancji posłuży budowanie atmosfery zaufania i szacunku w klasie poprzez organizowanie wycieczek integracyjnych i innych zajęć. Jednym z ważniejszych wskazań są także indywidualne i systematyczne rozmowy wychowawcy z dzieckiem.
