Szacunkowo w Polsce występuje około 20 dni burzowych. Dla porównania na całym świecie w momencie, gdy to czytasz, trwa około 1800 burz.
Przewidywalność burz
Jak dowiedzieliśmy się w Zakładzie Meteorologii i Klimatologii Uniwersytetu Wrocławskiego, decydujący wpływ na przebieg zjawisk burzowych mają procesy zachodzące wewnątrz chmur. Wyładowania atmosferyczne wynikają w wytworzenia się pola elektrycznego i trudno przewidzieć, gdzie dokładnie uderzy piorun. Zwłaszcza na terenach stosunkowo równinnych, jak w przypadku okolic Wrocławia.
Duże, burzowe chmury mogą swoim zasięgiem objąć znaczną część województwa. Dynamika ich przemieszczania się utrudnia prognozowanie czy do ulewy dojdzie we Wrocławiu czy na przykład w Mietkowie. Specjalne mapy radarowe mogą ułatwić przewidywane kierunków ruchu chmur burzowych, ale również nie określą, gdzie dokładnie opady i wyładowania będą najsilniejsze. Meteorolodzy zgodnie podkreślają: najbardziej stałą cechą pogody jest jej zmienność
Domowo – żeglarskie sposoby na złą pogodę
- Mam osobistą stację meteo w domu – mówi pani Aldona, właścicielka szpica wilczego Ralf. - Mniej więcej na pół godziny przed pierwszymi kroplami deszczu mój pies chowa się do łazienki pod suszarkę na pranie. Wtedy wiem na pewno, że będzie burza.
- Zwierzęta przed burzą są w zoo bardziej ospałe, apatyczne i mniej aktywne – poinformował dr Mirosław Piasecki, dyrektor hodowli we wrocławskim zoo. - Unikają one wybiegów, nawet te typowe dla sawanny. Zwierzęta w zoo nie boją się grzmotów. Są raczej do nich przyzwyczajone, skoro codziennie mamy burzę.
Jaki jest wygląd nieba przed nadciągającą burzą? Często niewiele widać, gdyż powietrze jest zanieczyszczone pyłami. Można zauważyć lekko ciemniejące, jakby niebieskawe, niebo w pobliżu horyzontu. To nadciąga burza. Należy wtedy liczyć się z pogorszeniem pogody, zwłaszcza gdy widać chmury w kształcie wieżyczek. Burze często wędrują przez duże aglomeracje. Kotliny są z kolei miejscem przez nie omijanym.
Swoje sposoby na przewidywanie pogody mają również żeglarze. Należą do nich m.in. przemieszczanie się chmur na niebie w kierunku przeciwnym niż kierunek wiatru, nagłe wyciszenie wiatru w południe, który pojawia się bezpośrednio przed burzą w trzech mocnych podmuchach, wrażenie duszności. Zdaniem wilków morskich i śródlądowych jeśli po burzy nie nastąpi ochłodzenie, to zapewne w nocy przyjdzie jeszcze jedna nawałnica. Oznakami złej pogody są z kolei: spacery bocianów po polach, a nie po łąkach, niskie loty ptaków, podążanie ślimaków na drzewa, płaski dym z kominów, migotanie gwiazd i ruda poświata wokół księżyca, itd. Nie sposób wymienić je wszystkie.
Skąd się biorą burze?
Sprawcą całego zamieszania jest chmura cumulonimbus, która ma budowę pionową. Z daleka wygląda jak stożek z bitej śmietany. Jej podstawa najczęściej znajduje się dość nisko nad ziemią (od kilkudziesięciu do kilkuset metrów). Z kolei wierzchołek sięga 12 – 18 km. We wczesnym stadium rozwijania się nawałnicy w chmurze, która jest cieplejsza od otaczającego ją powietrza, powstają prądy wstępujące. Po przekroczeniu poziomu kondensacji pary wodnej wilgotne powietrze skrapla się pod postacią kropelek chmurowych, kropli deszczowych i płatków śniegu. W trakcie rozbudowywania chmury ilość nagromadzonej w niej wody staje się tak duża, że prądy wstępujące nie są w stanie utrzymać większych kropli (wody) i te spadają poprzez chmurę na ziemię. Niska temperatura opadającej wody oraz tarcie powodują zmianę kierunku prądu wstępującego na zstępujący. Tak zaczyna się ulewa. Zstępujące z góry chłodne powietrze, docierając do powierzchni ziemi, powoduje silne szkwały. W tym stadium następuje pozbywanie się nadmiaru wody i chmura zaczyna się rozpadać. Opis ten dotyczy pojedynczej chmury burzowej.
Rzeczywista burza składa się oczywiście z grupy chmur młodych, dojrzałych i starych. Grupa taka nazywana jest komórką burzową, na czele burzy najczęściej posuwają się młode komórki burzowe, a na końcu zanikające komórki stare. Dlatego burza trwa znacznie dłużej niż czas życia pojedynczej chmury.
Chmury burzowe zaczynają się formować najczęściej późnym popołudniem (od godz. 16, 17CEST) oraz wieczorem. Czasem, gdy atmosfera jest wybitnie niestabilna, burze mogą wytworzyć się już przed południem (godz. 9 - 10 CEST) a powstałe wieczorem - trwać przez większą część nocy - do godz. 3 - 4CEST.
