Grupa Oto:     Bolesławiec Brzeg Dzierzoniów Głogów Góra Śl. Jawor Jelenia Góra Kamienna Góra Kłodzko Legnica Lubań Lubin Lwówek Milicz Nowogrodziec Nysa Oława Oleśnica Paczków Polkowice
Środa Śl. Strzelin Świdnica Trzebnica Wałbrzych WielkaWyspa Wołów Wrocław Powiat Wrocławski Ząbkowice Śl. Zgorzelec Ziębice Złotoryja Nieruchomości Ogłoszenia Dobre Miejsca Dolny Śląsk

Bolesławiec
Dawna osada Eksulantów

     autor:
Share on Facebook   Share on Google+   Tweet about this on Twitter   Share on LinkedIn  
Ziemie przylegające do koryta Nysy Łużyckiej ludzie zasiedlali już w czasach prehistorycznych, zaś około dziewiątego stulecia po narodzeniu Chrystusa mieszkańcami tych terenów byli Bieżuńczanie, w niektórych źródłach określani także jako Biełżuczanie, Bieśniczanie lub Besunzane.
Dawna  osada  Eksulantów

Dawna  osada  Eksulantów
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.Dawna  osada  Eksulantów
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.

Ostatniej z wymienionych nazw użył pisząc o nich w IX wieku anonimowy mnich, znany jako Geograf Bawarski. Co ciekawe – takiego miana zakonnego skryby użył bodaj jako pierwszy polski podróżnik Jan Potocki w roku 1796.

Bieżuńczanie należeli do Słowian Zachodnich, żyjących nad Nysą Łużycką w okolicach dzisiejszego Zgorzelca. Od wschodu graniczyli z Bobrzanami.

W XII i XIII wieku również na ich tereny zaczęli licznie przybywać niemieccy koloniści. Stopniowo zawłaszczali owe obszary i wkrótce zdominowali miejscową, słowiańską ludność, która z czasem uległa germanizacji.

Po kilku kolejnych wiekach tezy, przybite 31 października 1517 roku przez Marcina Lutra do drzwi kościoła w Wittemberdze, zapoczątkowały falę reformacji religijnej, znajdującej zwolenników także w Czechach. Na bazie nowinek protestanckich powstał tam odłam tak zwanej Jednoty Braterskiej.

Niejako w odpowiedzi cesarz Ferdynand I Habsburg wydał w 1528 roku edykt przeciw protestantom na Śląsku. Zakazywał on między innymi odprawiania nabożeństw niezgodnie z rytem rzymskim – jak również organizowania tajnych zgromadzeń dysydenckich. Za łamanie postanowień tego dokumentu groziły kary.

Rozpoczął się więc proces opuszczania dotychczasowych miejsc zamieszkania przez protestantów, uchodzących z powodu nietolerancji. Trwał on również jeszcze długo po wojnie trzydziestoletniej.

Czescy eksulanci poszukiwali terenów poza granicami obszaru, objętego religijną dyskryminacją, gdzie mogliby uzyskać zgodę na utworzenie swoistych sekciarskich osad. Przyjęto ich między innymi w okolicach Lubania, na obszarze dzisiejszej gminy Siekierczyn. Tam w 1779 roku powstała Wesołówka – niegdyś określana mianem Löbenslust – pochodzącym od nazwiska właściciela terenu – Krzysztofa Alberta von Lӧben. To on umożliwił uciekinierom założenie kolonii na swoich gruntach.

Stosunkowo młodą sadybę nawiedzały różne nieszczęścia, między innymi zaraza i pożary, szczególnie niebezpieczne ze względu na pierwotnie głównie drewnianą zabudowę. Dlatego już wkrótce po 1786 roku także w Wesołówce zbudowano wiejską remizę strażacką.

W okresie kampanii napoleońskiej nieszczęściem okazała się bliskość królewskiej drogi – Via Regia. Ciągnęły nią bowiem oddziały francuskie, rosyjskie i pruskie. Bez względu na reprezentowana stronę konfliktu żołnierze wkraczając do wsi szukali żywności, plądrowali obejścia, dopuszczali się rabunków - a nawet gwałtów. W 1813 roku w niewielkiej odległości od Wesołówki doszło do potyczki Prusaków z Francuzami.

Także podczas wojny prusko-austriackiej, w 1866 roku tutejsze miejscowości znalazły się na trasie przemarszu oddziałów księcia Fryderyka Karola. Następna militarna zawierucha – starcia Prus z Francją w latach 1870 -1871 - na szczęście nie dotknęła bezpośrednio mieszkańców Wesołówki

Oprócz tradycyjnej uprawy zbóż i roślin okopowych siano tu len, stanowiący surowiec dla potrzeb rozwijającego się włókiennictwa, „przywiezionego” przez eksulanckich rzemieślników. Przez dziesiątki lat chałupnicza produkcja płótna lnianego, a później bawełnianego, była obok rolnictwa źródłem utrzymania ludności.

Węgiel brunatny zaczęto wydobywać w okolicy metodą odkrywkową już w połowie XIX wieku. Kiedy pod Wesołówką powstała jedna z filii głębinowych kopalni, poprowadzono od niej kolejkę linową, przewożącą urobek aż do dużej, przeładunkowej stacji kolejowej w pobliskiej Zarębie.

Niestety – dzisiaj pozostały po tej ciekawej budowli jedynie nieliczne fundamenty, w których kiedyś osadzone były słupy, podtrzymujące system lin nośnych i ciągnących po nich koleby.

Bardzo wcześnie – już w roku 1880 - w Wesołówce powstała nowoczesna na owe czasy szkoła. W okresie międzywojennym przy drodze do wsi wzniesiono specjalną kolonię domków górniczych. Dawna osada szczyciła się okazałym budynkiem zajazdu, który – zapewne także z racji malowniczego położenia - znalazł się na kilku kolorowych zdjęciach.

Po roku 1945 ziemie te zasiedlili polscy katolicy, którzy przyjechali tu z Kresów II Rzeczypospolitej – głównie z województwa tarnopolskiego i lwowskiego – a także z Wołynia. Wielu miało za sobą chlubną kartę walk w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, II Armii Wojska Polskiego – a także w szeregach Armii Krajowej.

Dzisiaj dawna, eksulancka kolonia to polska, nowoczesna miejscowość, której historia rozpoczęła się w wyniku wprowadzania protestanckich nowinek, zainicjowanych przez zbuntowanego Marcina Lutra.

Więcej informacji znajdziesz w gazecie bolesławieckiej
Express Bolesławiecki


Zdzisław Abramowicz



o © 2007 - 2024 Otomedia sp. z o.o.
Redakcja  |   Reklama  |   Otomedia.pl
Dzisiaj
Piątek 19 kwietnia 2024
Imieniny
Alfa, Leonii, Tytusa

tel. 660 725 808
tel. 512 745 851
reklama@otomedia.pl